Historia zespółu baletowego TNM-Ś


Zespół baletowy, który jest już od powstania Teatru Narodowego Morawsko- Śląskiego w Ostrawie w 1919 roku jego istotną częścią, należy dzięki swojej historii i rozmiaru łącznie z zespołami Teatru Narodowego w Pradze (powstał w 1833 roku) i Teatru Narodowego w Brnie (1891) między nasze największe zespoły artystyczne.
 
Pierwszym ze względu na losy zespołu poważnym szefem był Włoch Achille Viscusi, który w latach 1919-1924 stworzył z amatorów funkcjonujący zespół baletowy. Po jego odejściu zarządzali zespołem: Milena Fuchsová (1924), Ivo Richard Stuchlý (1924 – 1927), Loris Relský (1927 – 1929), Saša Machov (1929 – 1934), Jaro Häusler (1934 – 39).
 
Czas, kiedy zespołem baletowym zarządzał Emerich Gabzdyl (lata 1938-1970), jest do dziś uważany za etap godny pozazdroszczenia w całym spektrum naszej tanecznej historii. Jako choreograf pomocniczy został zatrudniony Pavel Šmok. Po odejściu Gabzdyla prowadziła zespół Jarmila Kovalová (1970 – 1971), później Albert Janíček (1972 – 1990), który kontynuował w linii Gabzdyla i przyciągnął tutaj wiele gwiazd ówczesnego czechosłowackiego baletu, po nim Petr Koželuh (1990 – 1992), Ivan Hurych (1992/1993) oraz Libuše Králová (1993 – 1995).
 
W 1996 roku wygrał dzięki swojej koncepcji przesłuchanie na stanowisko kierownika baletu TNM-Ś Igor Vejsada, który na tej pozycji pozostawa do dziś.
 
Współczesność

Obecnie jest zespół baletowy TNM-Ś dzięki swojej wieloletniej tradycji oraz wysokiemu standardowi artystycznemu wszytkich członków w stanie przedstawiać nie tylko klasyczne dzieła baletowe światowego repertuaru, ale również nowe osiągnięcia twórcze i choreografie tańca współczesnego, tak samo jak teatru ruchu. Takiej tendencji wspomagają nie tylko krajowi, ale też zagraniczni tancerzy i choreografowie, którzy są tutaj gośćmi. Dzięki koncepcji dramaturgicznej Igora Vejsady zespół systematycznie się rozwija w repertuarze klasycznym i współczesnym – obie linie są równomiernie reprezentowane dwiema premierami w sezonie.
 
Kierownik baletu Igor Vejsada corocznie zaprasza do współpracy gości zagranicznych, tancerzy, nauczycieli i choreografów tej najwyższej klasy. Między nimi pojawili się np. Jeanne Solan (pedagog, Nederlands Dans Theater Jiřího Kyliána), Derek Williams (choreograf i pedagog, USA), Philippe Talard (choreograf, Francja), Eddy Toussaint (choreograf, Kanada), Christopher Fleming (choreograf, USA), Eric Trottier (choreograf, Kanada), Yehuda Maor (pedagog, USA), Irina Strode (choreografka, Łotwa), Jozef Sabovčík (choreograf, Słowacja), William Fomin (choreograf, Węgry), Alexander Pereda (pedagog, Kuba), Lilla Pártay (choreografka, Węgry). Wśród znakomitych gości Igora Vejsady zaliczamy też Yehudit Arnon, założycielkę i dyrektorkę Kibbutz Contemporary Dance Company (Izrael), której została symbolicznie dedykowana czeska premiera inscenacji Purim aneb Volba osudu (Purim czyli Wybór losu).
 
Członkowie zespołu baletowego również występują w inscenacjach opery, operetki i musicalu. Regularnie biorą udział w krajowych i zagranicznych konkursach tanecznych, festiwalach i warsztatach, zespół prezentował się np. w Niemczech, we Włoszech, na Węgrzech, w Polsce i Kanadzie (Festival des Arts de Saint-Sauveur).
 
Soliści baletu TNM-Ś zdobyli liczne nagrody, na Nagrodę Thálie byli nominowani Tamara Černá i Lukáš Lepold (2007), w szerszej nominacji pojawiła się w ostatnim roku Barbora Kaufmannová (2009 – Églé, Spor aneb Dotyky a spojení), nagrodę teatralną Teatru Narodowego Morawsko- Śląskiego otrzymała Olga Borisová-Pračiková, Jan Krejčíř, Jan Kolda, Tamara Černá, Dana Muntágová i inni. Lukáš Lepold został dwukrotnie uhonorowany prestyżowym ocenieniem Philip Morris Ballet Flower Award (2004, 2007), Yuriko Kitamura otrzymała honorowe wyróżnienie na II. Międzynarodowym konkursie baletowym Brno 2006. Na międzynarodowym festiwalu Tydzień tańca na Nowej Scenie TN w Pradze zespół baletowy TNM-Ś zdobył nagrodę za odróżniające dzieło (The Beatles).